حدیث چهارم

 
بسمه­ تعالی
نکته­ های ناب
 
بالسند المتصل محمـد بن یعقوب عن علی بن ابراهیم ، عن محمـد بن عیسـی ، عن یونس ، عن اءبـان ، عن حکیم ، قـال: ساءلت اءبا عبـداالله ،علیه السلام ، عن اءدنی الالحاد. فقال: ان الکبر اءدناه.
منبع: اصول كافي، ج2، ص309، "كتاب ایمان وکفر" "باب کبر"، حديث1.
ترجمه: حکیم گفت پرسـیدم از امام صادق ، علیه السـلام ، از پست­ترین و پایین­ترین درجه برگشت از حق. پس فرمود :" همانا کبر پایین­تر درجه اوست".
کبر عبارت است از یک حالت نفسانیه که انسان ترفع کنـد و بزرگی کنـد و بزرگی فروشـد بر غیر خود. و اثر آن اعمـالی است که از انسـان صادر می شود و آثاري است که در خارج بروز کند که گویند تکبر کرد. و این صفت غیر از عجب است .
 
قسمتي از سخنان حضرت امام خميني (ره) در شرح حديث:
کبر را اسـباب بسـیاري است که برگشت تمام آنها به این است که انسان در خود کمالی توهم کند که آن باعث عجب شود و مخلوط بـا حب نفس گردیـده حجـاب کمـالی دیگر شـده آنها را ناقصتر از خود گمان کنـد، و این سـبب ترفع قلبی یا ظاهري گردد. این صـفت زشت ناهنجـار فی نفسه داراي مفاسـد است و هم از او مفاسـد بسـیار زاییـده شـود. این رذیله انسـان را از کمالات ظاهري و باطنی و از حظوظ دنیوي واخروي باز دارد، و تولیـد بغض و عداوت کند و انسان را از چشم خلایق بیندازد و پست و ناچیز کند، و مردم را وادار کند که بـا او معـارضه به مثل کنـد و او را خوار کننـد و تحقیر نماینـد. در حـدیث کافی وارد است که حضـرت صادق ، علیه السـلام ، فرموده : هیـچ بنـده اي نیست مگر آنکه در سـر او لجـامی است و فرشـته اي است که آن را نگـاه می دارد. پس وقتی که تکبر کنـد، می گویـد: پـایین بیـا، خـداي تـو را پـایین بیـاورد. پس او همیشـه در پیش خـود بزرگـترین مردم اسـت و در چشم مردم کوچکترین آنهاست . و هنگامی که تواضع نماید، خداي تعالی آن لجامی را که در سـر اوست مرتفع فرماید، و گوید به او که بزرگ شو، خداونـد تو را بزرگ و رفیع کنـد. پس همیشه کوچکترین مردم است نزد خود و رفیعترین مردم است در نزد آنهـا.
 
 
منبع : چهل حديث از حضرت امام خميني رحمت الله عليه، حديث چهارم