حدیث سوم

بسمه­ تعالی
نکته­ های ناب
 
بالسـند المتصل الی محمـد بن یعقوب ، عن علی بن ابراهیم ، عن اءبیه ، عن علی بن اءسـباط، عن اءحمـد بن عمر الحلال ، عن علی بن سویـد، عن اءبی الحسن ، علیه السـلام ، قال : ساءلته عن العجب الـذي یفسـد العمل ، فقال : العجب درجات ، منها اءن یزین للعبـد سوء عمله فیراه حسـنا، فیعجبه و یحسب اءنه یحسن صـنعا. و منها اءن یؤ من العبد بربه فیمن علی االله تعالی و الله علیه فیه المن
منبع: اصول كافي، ج2، ص313، "كتاب ایمان وکفر" "باب عجب"، حديث3.
 
ترجمه: علی بن سوید گوید از حضرت موسی بن جعفر، علیه السلام ، پرسیدم از عجبی که فاسد می نماید عمل را. پس گفت : "عجب را درجاتی است . از آنها این است که زینت پیدا کند از براي بنده بدي عمل او، پس ببیند او را نیکو، پس به عجب آورد او را و گمان کند او نیکو عملی کرده است . و از آنهاست آنکه ایمان آورده بنده به پروردگار خود، پس منت گذارد بر خدا، وحال آنکه از براي خداست بر او در آن ایمان منت،"
 
 شرح عجب بنـا به فرموده علمـاء، رضوان االله علیهم ، عبارت است از بزرگ شـمردن عمل صالـح و کثیر شـمردن آن و مسـرور شـدن و ابتهـاج نمودن به آن ، و غنـج و دلال کردن است به واسـطه آن ، و خود را از حـد تقصـیر خارج دانسـتن است . و اما مسرور شدن به آن با تواضع و فروتنی کردن از براي خـداي تعـالی و شـکر ذات مقـدس حق کردن بر این توفیق و طلب زیـاده کردن عجب نیست و ممدوح است.
منبع: جامع السعادات، ج 1، ص8-357. المحجه البیضاء، ج 6، ص 7-276.
 
قسمتي از سخنان حضرت امام خميني (ره) در شرح حديث:
اهـل کفر و نفـاق و مشـرکین و ملحـدین و صاحبـان اخلاق زشت و ملکات پست و اهل معصـیت و نافرمانی گاهی کارشان به جایی رسد که به آن کفر و زندقه خویش یا سیئات اخلاق و موبقات اعمال خود عجب کنند و ابتهاج نمایند! خود را به واسطه آن داراي روح آزاد خارج از تقلید و غیر معتقد به موهومات شـمارند و خویشتن را داراي شهامت و مردانگی دانند، و ایمان به خـدا را از موهومـات و تعبـد به شـرایع را از کوچکی فکر تصور کننـد، و اخلاـق حسـنه و ملکات فاضـله را از ضـعف نفس و بیچارگی شـمارند، و اعمال حسـنه و مناسک و عبادات را از ضـعف ادراك و نقصان مشاعر محسوب کننـد. خود را به واسـطه آن روح آزاد غیر معتقد به موهومات بی اعتناي به شـرایع مسـتحق مدح و ثنا می دانند. خصال زشت ناهنجار در دل آنها ریشه کرده و ماءنوس به آنها شده، چشم و گوششان از آن پر شده ، در نظرشان زینت پیدا کرده و آنها را کمال پندارند.
 
منبع : چهل حديث از حضرت امام خميني رحمت الله عليه، حديث سوم