بالسند المتصل الی الشیخ الجلیل ، ثقه الاسلام ، محمد بن یعقوب، عن علی بن سوید، عن اءبی الحسن الاول علیه السلام، قال :ساءلته عن قول الله عزوجل: "و من یتوکل علی الله فهو حسبه". فقال : التوکل علی الله درجات . منها اءن تتوکل علی الله فی اءمورك کلها، فما فعل بک کنت عنه راضیا، تعلم اءنه لا یالوك خیرا و فضلا، و تعلم اءن الحکم فی ذلک له ، فتوکل علی الله بتفویضذلک الیه وثق به فیها و فی غیرها.
منبع: اصول كافي، ج 2، ص 65، "كتاب ایمان وکفر" "باب التفویض الی االله و التوکل علیه"، حديث5.
ترجمه: علی بن سوید گوید پرسش کردم حضرت موسی بن جعفر، علیهما السلام ، را از قول خداي عزوجل : و من بتوکل علی الله فهو حسبه . پس فرمود. توکل بر خدا را درجاتی است . از آنها این است که توکل کنی بر خدا در کارهاي خودت ، تمام آنها، پس آنچه کرد به تو بوده باشی از او خشنود. بدانی همانا او منع نکند تو را نیکویی و فضل را، و بدانی همانا فرمان در آن مر او راست . پس ، توکل کن بر خدا به واگذاري آن به سوي او، و اعتماد کن به خدا در آنها و غیر آنها.
قسمتي از سخنان حضرت امام خميني (ره) در شرح حديث:
از براي توکل معانی متقاربه اي با تعبیرات مختلفه نمودند: یکی اینکه توکل یعنی واگذار نمودن تمام امور است به صاحب آن و اعتماد نمودن است. و دیگری توکل یعنی انداختن بدن است در بندگی و تعلق قلب است به پرورندگی. یعنی صرف قواي بدن را در راه اطاعت حق، و تصرف ننمودن در امور و واگذار نمودن آنها را به پروردگار. و بعضی گفته­اند توکل یعنی بر خدا بریدن بنده است تمام آرزوهاي خود را از مخلوق و پیوستن به حق است از آنها.
مردم در معرفت ربوبیت ذات مقدس بسی مختلف و متفاوت اند: عامه موحدین حق تعالی را خالق مبادي امور و کلیات جواهر و عناصر اشیاء می دانند، و تصرف او را محدود می دانند و احاطه ربوبیت را قائل نیستند. اینها به حسب لقلقه لسان گاهی می گویند مقدر امور حق است و همه چیز در تحت تصرف اوست و هیچ موجودي بی اراده مقدسه او موجود نشود، ولی صاحب این مقام نیستند، نه علما و نه ایمانا و نه شهودا و وجدانا. این دسته از مردم علم به ربوبیت حق تعالی ندارند و توحیدشان ناقص و از ربوبیت و سلطنت حق محجوب اند به اسباب و علل ظاهره، و داراي مقام توکل، که اکنون سخن در آن است، نیستند جز لفظا و ادعائا، و لهذا در امور دنیا به هیچ وجه اعتماد به حق نکنند. گروه دوم اشخاصی هستند که یا با برهان یا با نقل معتقد شدند و تصدیق کردند که حق تعالی مقدر امور است. و گروه سوم آنان­اند که تصرف حق را در موجودات به قلوب رسانده و قلوب آنها ایمان آورده به اینکه مقدر امور حق تعالی و سلطان و مالک اشیا اوست ، و با قلم عقل در الواح دلها ارکان توکل را رسانده اند.
منبع : چهل حديث از حضرت امام خميني رحمت الله عليه، حديث سیزدهم